بخشی از متن فایل

آشنایی با اصلاحات رنسانس

·پس از آشنایی با زمینه های دهگانه رنسانس،  حال نوبت آشنایی با اصلاحات صورت گرفته در رنسانس است که باعث رشد و پیشرفت اروپا گردید. در این مطلب به دنبال یافتن این مطلب هستیم که در نتیجه زمینه های رنسانس، چه اصلاحات و اقداماتی در دل اروپا رخ داد که باعث توسعه اروپا شد. ۴ اصلاح مهم در حدود ۵۰۰ سال ادامه داشت تا ابنكه اروپا توانست از مابقي تمدن هاي پيشي بگيرد. لذا بايد توجه داشته باشيم كه رنسانس يك فرآيند زمان بر و طولاني بوده است!

· اصلاحات رنسانس شامل چهار بخش مهم است:

۱)  اصلاحات مذهبي

۲)  اصلاحات علمي

۳)  اصلاحات سياسي

۴)  اصلاحات اقتصادي

آشنایی با اصلاحات رنسانس: ۱) اصلاحات مذهبي

ناكارآمدي شديد كليساي كاتوليك و كتاب مقدس مسيحيان در اداره جامعه، يكي از عوامل عقب‌گرد تمدن اروپا محسوب می‌شود. در طول دوران هزار ساله قرون وسطي، دخالت‌های پاپ در جامعه و تفسير تنگ نظرانه از كتاب مقدس و برخورد خشن با منتقدين و رواج امور غیراخلاقی همچون فروش بهشت و آمرزش نامه، زمينه ايجاد جنبش‌های مذهبي شد كه خواستار اصلاح رويه مذهبي كليساي كاتوليك بود.

مارتين لوتر اولین رهبر جريان اصلاحات مذهبي اروپا بود. لوتر يك كشيش آلماني بود که در اعتراض به كليساي كاتوليك و پاپ، در سال ۱۵۱۷ میلادی، يك سري اصلاحاتي را پيشنهاد داد كه بعدها منجر به تشكيل شاخه جديدي در مسيحيت به نام مسيحيت پروتستان شد. مخالفت با فساد مالی و اخلاقی پاپ، مخالفت با فروش آمرزش نامه و فروش بهشت، مخالفت با تفاسیر پاپ از کتاب مقدس و مخالفت با دخالت‌های فراوان پاپ در اجتماع، از مهم‌ترین مواردی بود که لوتر پیشنهاد داده بود. دیدگاه‌های لوتر رفته رفته موردتوجه برخی مبلغان مسیحی و پادشاهانی که قصد استقلال از قدرت پاپ را داشتند قرار گرفت و به تدریج مخالفت و اعتراض به پاپ و کلیسای کاتولیک برای انجام اصلاحات مذهبی شدت گرفت.

درنتیجه اصلاحات مذهبی صورت گرفته در رنسانس که حدود ۴۰۰ سال طول کشید، رفته رفته قدرت پاپ و کلیسا کاسته شد و جامعه اروپایی توانست به تدریج از سیطره پاپ خارج شوند. اصلاحات مذهبی رنسانس منجر به ایجاد سکولاریسم شد. سکولاریسم به معنای جدایی دين از اجتماع ( سیاست، علم، اخلاق، اقتصاد ) بود که منجر شد کلیسا و پاپ به مقامی تشریفاتی در جامعه اروپا تبدیل شود و بتدریج از عرضه اجتماع کنار گذاشته شود.

 سکولاریسم و جدایی مسیحیت کاتولیک از اجتماع، به عنوان یکی از نتایج مهم اصلاحات مذهبی دوران رنسانس محسوب می‌شود. درواقع سکولاریسم عکس‌العمل طبیعی اروپا به ناکارآمدی کلیسای کاتولیک در اداره اجتماع بوده است. با محدود شدن تدریجی کلیسای کاتولیک و پاپ، به تدریج اروپا توانست از محدودیت‌هایی که کلیسا و پاپ در مسیر رشد دانش و علم ایجاد کرده بود رهایی یابد.

آشنایی با اصلاحات رنسانس:  ۲) اصلاحات علمی

از حدود سال ۱۳۰۰ میلادی و با آغاز نهضت ترجمه کتاب‌های مسلمانان از عربی به لاتین، اصلاحاتی در معنا علم و روش‌های دست‌یابی به علم در اروپا آغاز شد. در قرون وسطي دانش محدود در علوم عقلي و نقلي همچون فلسفه و الهيات بود. اما در اسلام بر آموزش همه دانش ها تاكيد شده است  و لذا مسلمانان هم به دانش هاي عقلي و نقلي توجه داشتند و هم در دانش هاي تجربي موفقيت هاي زيادي داشتند. دانشمندان بزرگي مثل فارابي ، ابن سينا ، خواجه نصير ، خيام و …  هم از سويي الهي دان بودند و هم از سويي دانشمند علوم تجربي بودند. با مشاهده پیشرفت‌های مسلمانان در زمینه علوم تجربی، رفته رفته تمرکز بر علومی چون پزشکی و شیمی و فیزیک و ریاضیات و نجوم گسترش یافت. در تحولات علمي رنسانس رد پاي دانشمندان اسلامي كاملا مشهود است. مثلا در حوزه پزشكي از سال ۱۳۰۹ ميلادي در دانشكده پزشكي مون ‌پليه  در فرانسه آثاري از بُقراط، جالينُوس، رازي، ابن‌سينا، حُنَين بن اسحاق، قُسطَنطين آفريقايي به عنوان منبع درسي تعيين شد. درنتیجه اصلاحات علمی رنسانس علوم تجربی(Science) موردتوجه واقع شد كه منجر به انقلاب علوم تجربي (Scientific Revolution)  شد. توجه به علوم تجربي باعث افزايش كيفيت زندگي و رشد فنّاوری گرديد. اختراع دستگاه چاپ هم روند اصلاحات علمي اروپا سرعت بخشيد.

لئون باتيستا آلبرتي (۱۴۰۴-۱۴۷۲ م) معمار ايتاليايي، لئوناردو داوينچي (۱۴۵۲-۱۵۱۹ م) نقاش و مجسمه ‌ساز و مهندس ايتاليايي، نيكلاس كوپرنيك (۱۴۷۳-۱۵۴۳ م) اخترشناس لهستاني، ويليام گيلبرت (۱۵۴۴-۱۶۰۳ م) مغناطيس‌شناس انگليسي، تيكو براهه (۱۵۴۶-۱۶۰۱ م) اخترشناس دانماركي، فرانسيس بيكن (۱۵۶۱-۱۶۲۶ م) فيلسوف انگليسي، گاليلئو گاليله (۱۵۶۴-۱۶۴۲ م) فيلسوف طبيعي و اخترشناس و رياضي‌دان ايتاليايي، يوهانس كپلر (۱۵۷۱-۱۶۳۰ م) اخترشناس آلماني، رنه دكارت (۱۵۹۶-۱۶۵۰ م) رياضي‌دان و فيلسوف فرانسوي، آيزاك نيوتن (۱۶۴۳-۱۷۲۷ م) فيزيك‌دان انگليسي از مهمترين دانشمندان تاثير گذار در تحولات علمي رنسانس به شمار مي روند.