جزوه جستارهایی در تاریخ و تمدن اسلام احمدوند

بخشی از متن فایل
کتاب و تولید آن در جهان
قرآن کریم نخستین کتاب به زبان عربی است . ادبیات جاهلی در قالب آوا ، داستان و نغمه در حافظه نگاه داشته و شفاهی نقل می کردند . قدمت کهن ترین نمونه های مکتوب موجود از نیمه ی ششم میلادی فراتر نمی رود اما تنها در دوره ی اموی است که فرهنگ نوشتاری مسلمانان از جمع و تدوین بقایای کهن ادبی الهام می گیرد . کتاب سازان مسلمان از مواد و فنون استفاده شده ی همسایگان قطبی (مصری ) و حبشی اقتباس کردند . بنابر روایات نخستین کتاب اسلامی ، مجموعه ای از آیات قرآن بود که بروی صفحاتی درمیان الواحی چوبین که در عربی مصحف نام دارد .
 
نوشت افزارهای آغازین
کاغذ بعد از شکست چینی ها از عباسیان در سال ۱۳۳ه / ۷۵۱ م استفاده شد اما قبل از آن برای نوشت افزار های اولیه برای نامه های کوتاه و دستورالعمل ها در میان دیگر چیزها ، استخوان ( تیغه ی شانه ، کتف یا لوح الکتف و دنده و … ) لوح چوبین ، سنگی ، سفالی و بن نخل بود و اسناد طولانی بروی ورقه های صحف، چرم ، پاپیروس ، خرتریای یونانی و طرس بود . ابزار نگارش نیز نی بود .
 
فراگیری فناوری کاغذسازی
از شواهد موجود در اسناد مصری درمی یابیم که نخستین نوشت افزار کتاب اسلامی پاپیروس بوده است . بر اساس منابع تاریخی و ادبی در میان اسرای چینی که زیاد بن صالح ، سردار عباسی را در نبرد طراز به اسارت گرفت و به سمرقند آورد ، صنعتگرانی بودند که در آنجا کاغذسازی می کردند و هم از ایشان بود که صنعتگران مسلمان فن کاغذسازی را آموختند .
 
کتاب سازی و وراقه  
وراقه ، حرفه ای است که به تولید ، استنساخ ، تصحیح و صحافی کتاب مربوط می شود . وراقان در همه ی جنبه های تولید کتاب درگیر بود ند همانند : کاتب دیوان ، ناسخ ، کاتب ، کتاب فروش ، غلط گیر دبیر و …
 
خوشنویسی
حرمت زبان نوشتار به خوشنویسی اهمیت می دهد اما با این وجود خوشنویسان همانند وراقون صنفی نداشتند . استنساخ قرآن به شکل هنری زیبا و آراسته ، علمی پرهیزگارانه به شمار می رفت و درعین حال که نسخه برداران درازای کارشان دستمزد دریافت می کردند . از آنجا که خوشنویسی پدر هنرهای تجسمی کهن اسلامی است و بیشتر قرآن های کهن به خط کوفی با ویژگی  توجه فراوان به افقی بودن کلمات است