جزوه مبانی اقتدارگرایی در عصر قاجار دکتر محمود سریع القلم

بخشی از متن فایل
نظام اقتدارگرایی و پی آمدهای اجتماعی آن
” از ریشه اقتدار بهدست می آید و در آن مسلط شدن به شخصیت، آراء و زندگی
مفهوم “اقتدارگرایی
انسانها اصالت دارد. در این روش مدیریت، فردیت و اصالت فردی انسانها از آنها گرفته می شود و
از انسانها، وفاداری تمام، نامحدود، بی چون و چرا و دگرگونی ناپذیر انتظار می رود.
در چارچوبهای اقتدارگرا و تمامیت گرا، سعی بر آن است تا از طرح هرگونه برنامه مشخصی پرهیز
گردد زیرا به محض اینکه برنامه ای تنظیم گردد نقش افراد کاهش می یابدو جایگاه برنامه و افرادی
که قرار است آن برنامه را عملیاتی کنند افزایش می یابد.
در نظامهای فردی و اقتدارگرا که تبعیت محض را می طلبد، “متفاوت بودن” نوعی انحراف محسوب
می شود
در چنین شرایطی، فردیت می میرد و اندیشه تعطیل می گردد و زمینه باروری و
نوآوری فردی هیچگاه فرصت رشد پیدا نمی کند. در چنین قالبی، به کسی اعتماد وجود دارد که دقیق
تقلید می کند نه آن که از قواعد و قوانین و مقررات و اندیشه ای حمایت می کند. تفاوت پذیری،
اصالت انسانی دارد و رشد و رقابت تنها در سایه تفاوت پذیری امکان پذیر است.
همه باید خود را با رأس هرم و شخص شاه بسنجند و او را معیار قرار دهند هر چند که در چند
ساعت دهها تناقض در او به ) (etre’d raisonمشاهده کنند زیرا منفعت افراد و منطق وجودی آنها
اتصال با رأس هرم گره خورده است.
در دورۀ قاجار هرکسی که استعداد فکری و قلمی داشت مجبور می شد به روسیه، عثمانی یا اروپا
مهاجرت کند زیرا متفاوت بودن و متفاوت اندیشیدن جرم محسوب میشد. هنگامی که “تفاوت ها”
پذیرفته نشوند، استدالل و منطق و دلیل آوردن و در نتیجه فکر کردن رو به فراموشی می روند. افراد
به تدریج مجبورمی شوند، افکار خود را مخفی کرده و خواسته های خود را پنهان نمایند.
پدیدۀ چند شخصیتی بودن ایرانی ها از همین جایگاه نظری اقتدارگرایی ناشی می گردد که نظامهای
سیاسی در تاریخ ایران یکی پس از دیگری، اجازه متفاوت بودن را به انسانها نداده اند. در پهلوی دوم
نیز گفته می شد هرکس با این چارچوب سنخیت ندارد گذرنامه بگیرد و به هرکجا می خواهد برود
– هنگامی که افراد نگران عواقب ابراز نظر و طرح تفاوتهای خود می شوند، به طور طبیعی سعی می
کنند خود را هم رنگ جماعت کنند با اینکه در درون بسیار متفاوت می اندیشند و مسایل را متفاوت
تجزیه و تحلیل می کنند.