جزوه ساختمان لیپیدها و لیپوپروتئینها

بخشی از متن فایل
اکسیده شدن اسیدهای چرب غیر اشباع:
تعریف : اسیدهای چرب غیر اشباع در مجاورت اکسیژن ومواد اکسیدکننده (نور ، فلزات سنگین ، هوا ، حرارت و فشاراکسیژن) درمحل پیوندهای دوگانه اکسیده شده (Per oxidation)ومتناسب با فشار اکسیژن ترکیبات مختلفی را تولید می کنند.
محصولات حاصل از اکسیده شدن:
اپوکسید( Epoxide )،کتوهیدروکسید( Ketohydroxide)،ان دی اول (Endiol)،پراکسید(Peroxide)، دی اسید(Di acid) ، اسید الکل (Acid-Alcohol)، اسید آلدئید(Acid- Aldhyde )و…
اثرات محصولات حاصل از اکسیده شدن در خارج بدن:  تغییر pH  ،مزه وبو که آن  را تند یا ترش شدن غذاها يا (Rancidity) می نامند.
 
اثرات محصولات حاصل از اکسیده شدن در داخل بدن: تشکیل رادیکالهای آزاد (Free Radical) که باعث اسیب به انواع بيومولکولهای بدن و در نتیجه ایجاد بیماری ( پيري زودرس ، عوارض التهابي ، سرطان ، بيماري عروق كرونر و…)می شوند.
قبلا“ برای جلوگیری از اکسیده شدن چربیهای غیر اشباع ، آنهارا جامد  می کردند (Hardening=Hydrogenation)ولی با توجه به آن که این عمل موجب تولید مواد خطرناک می شود امروزه انجام این عمل تقربیا“ منسوخ شده است. به جای آن در صنعت غذاسازی وکنسرو سازی از مواد ضد اکسیداسیون مصنوعی  که خطرات جانبی زیاد نداشته باشند مانند پروپیل گالات  ، بوتولید هیدروکسی تولوئن(BHT) و بوتولید هیدروکسی آنیزول(BHA) استفاده می شود.
اندیس ید جهت تعیین تعداد پیوند های دوگانه اسیدهای چرب غیر اشباع:
اسیدهای چرب غیر اشباع علاوه بر هیدروژن می توانند با مواد دیگر نظیر هالوژنها خصوصا” ید(I) ترکیب واشباع شوند.
درصنعت با اندازه گیری مقدار ید مصرف شده دراين آزمايش می توان ، تعداد  پیوندهای دوگانه را دراسیدهای چرب غیر اشباع مشخص نمود. به مقدار ید مصرفی اندیس ید(I- Index) گفته می شود.
ج-اسیدهای چرب اختصاصی:
Ø  اسیدهای چرب  با عوامل اضافی ( شاخه جانبی ، عامل الکلی ، ریشه متیل ، حلقه ، …) هستند و به طور اختصاصی در بعضی از جانداران يافت می شوند:.
Ø۱- اسید های چرب دارای عامل الکلی:
رسینولئیک اسید در روغن کرچک و سربرونیک اسید در چربی مغز.
Ø۲- اسیدهای چرب دارای عامل متیل:
توبرکولواستئاریک اسید در باکتری سل که باعث غیر قابل نفوذ شدن غشاء باکتری سل نسبت به داروها می گردد.
Ø۳-اسیدهای چرب دارای پیوند استیلنی:
ملیسیک اسید ولاکروئیک اسید (مومها).
Ø۴- اسیدهای چرب دارای حلقه:
گارلیک اسید در سیر  و شولموگریک اسید در روغن قارچی بنام شولموگرا وآلوی هندی.
۵- انواع مهم دیگر اسیدهای چرب دارای حلقه: شامل پروستانوئیک اسید و مشتقات آنها می باشند که خود از آراشیدونیک اسید به وجود می آیند:
آراشیدونیک اسید:
• تعریف: اسید چرب غیر اشباع ۲۰ کربنه دارای ۴ پیوند دوگانه که ضروری است واز نوع امگا شش است.
• مشتقات: به کلیه ترکیبات بیست کربنی حاصل از آراشیدونیک اسید، ایکوزانوئید  گفته می شود.
•چگونگی سنتز انواع اصلی مشتقات آراشیدونیک اسید(ایکوزانوئید) :
•در تمام بافتها وسلولهای هسته دارو در میتوکندریها وطی دو مسیر زیر ساخته می شوند:
• ۱- مسیر سیکلواکسیژناز ( Cyclooxigenase) :که طی آن مواد زیر ساخته می شوند:
•- پروستاگلاندینها (Prostaglandins = PGs) : هورمونهای اندوکرین موضعی هستند که دارای اعمال بسیار متفاوت و حتی متضاد هستند.
•- پروستاسایکلینها( Prostacyclins = PGIs): که از آندوتلیوم عروق ترشح می شوند ومانع از تشکیل لخته می شوند.
•- ترومباکسانها (TX): که ازپلاکتها ترشح می شوند ودرتراکم آنها و تشکیل لخته نقش دارند.
• ۲- مسیر لیپواکسیژناز( Lipoxygenase) : كه طی آن مواد زیر ساخته می شوند:
•- لوکوترینها (LT) که درگلبولهای سفید ساخته شده ودر واکنشهای آلرژیک موثرند.
•- لیپوکسینها ( Lipoxins =LXs ) که واسطه بیوسنتز پروستاسایکلینها هستند.