جزوه آموزشی مکمل روش تحقیق رشته روانشناسی تربیتی

بخشی از متن فایل
کشف رابطھھا
طبقهبندي پدیدهها در طبقههاي مختلف موجب کشف ویژگیها یا روابط بین پدیدههاي طبقهبندي شده میشود.
مثال: طبقهبندي کودکان براساس جنس و قدرت بدنی مشخصکننده قدرت بدنی بیشتر پسرها از دخترها میباشد.
نزدیک شدن بھ حقیقت
دانشمندان بهدنبال کشف روابط ظاهري پدیدهها نیستند بلکه آنها بهدنبال کشف روابط بنیادي بین پدیدهها میباشند و
براي یافتن این روابط آنها پدیدهها را مورد تجزیه و تحلیل قرار میدهند.
نظریه
مجموعهاي از مفاهیم، تعاریف و قضایایی که با تعیین روابط بین متغیرها دیدگاه منظمی جهت پیشبینی پدیدهها
مشخص میکنند را نظریه میگویند.
– آخرین جنبه از علم که باید مورد بررسی قرار گیرد ساخت نظریه است.
– نظریه با ترکیب نتایج مشاهدههاي مختلف دانشمند را قادر میسازد که روابط بین متغیرها را مشخص و بیان نماید.
– بهطور کلی نظریهها عبارتند از تلاش انسان براي فهم و درك جهانی که در آن زندگی میکنند.
انواع نظریه
۱ -نظریه صوري:قدیمیترین نوع نظریهپردازي است. در این نوع نظریه کوشش میشود که پدیدهي مورد نظر تبیین
شود اما در این تبیین، پدیده به عواملی نسبت داده میشود که خود آنها پیچیده و مبهم هستند. بهمین دلیل این
نظریه از نقطهنظر علم مردود است.
مثال: نسبت دادن رفتار انسان به بتهاي ساخت بشر نظریه صوري است.
۲ -نظریه استقراریی: نظریهاي که ابتدا به منظور تبیین مشاهدههاي قبلی تدوین میشود.
۳ -نظریه قیاسی: نظریهاي که براساس چند مشاهدهي اندك یا بدون مشاهده قبلی دربارهي پدیدهاي شکل میگیرد.
اھداف نظریھ
۱ -خلاصه و سازماندهی کردن اطلاعات جمعآوري شده.
۲ -براي حوادث مشاهده شده، تفسیرهاي مناسب را فراهم و از طریق تعیین روابط بین متغیرها، چگونگی همبستگی
بین رویدادها را معین میکند.
۳ -نظریه براساس اصول تبیین شده میتواند رویدادهایی که هنوز اتفاق نیفتاده را پیشبینی کند.
۴ -از طریق هدایت پژوهشهاي آتی، زمینهاي را براي گسترش دانش فراهم میکند.
ویژگیھای نظریه
۱ -امساكگري علم: نظریه باید به سادهترین صورت ممکن باشد و مفروضههاي اندك و به زبان ساده بیان شده باشد.
۲ -نظریه باید با واقعیتهاي مشاهده شده و طبیعت و دانش پیشین سازگار باشد.
۳ -نظریه باید ابزار لازم براي آزمون خود را فراهم کند.
۴ -نظریه باید انگیزه پژوهشی بیشتري در جامعه بهوجود آورد و زمینههایی براي پژوهشهاي جدید فراهم سازد.
نکته: بحث در مورد درستی یا نادرستی یک نظریه صحیح نیست. سودمندي یک نظریه بستگی به کارایی آن در
پیشبینی واقعیتهاي قابل مشاهده دارد.