جزوه حقوق مدنی ۴ الزامات خارج از قرارداد دکتر ناصر کاتوزیان

بخشی از متن فایل
اعمال حقوقی:
وقـــایع حقـــوقی در معنـــای عـــام کـــه متـــضمن آثـــار حقـــوقی هـــستند و در نتيجـــه اراده
بوجـــود مـــی آینـــد. اعمـــال حقـــوقی زاده اراده و تراضـــی هـــستند، بـــه عقـــود و ایقاعـــات
تقسيم می شوند.
وقایع حقوقی در معنای خاص:
کليــه اتفاقــاتی کــه متحمــل شــدن آثــار حقــوقی بــر آنــان مبتنــی بــر اراده نيــست و اثــر آن
به حکم قانون معين می شود.
آنچــه کــه در حقــوق مــدنی ٤ بررســی مــی کنــيم، در حــوزه الزامــات و تعهــداتی اســت
کــه بــدون اراده افــراد و بــه حکــم قــانون و در نتيجــه یــک واقعــه حقــوقی بــر عهــده آنــان قــرار
می گيرد.
مفهوم مسئوليت مدنی:
در هـر مـورد کـه شـخص موظـف بـه جبـران خـسارت دیگـری اسـت مـی گوینـد در برابـر او
مسئوليت مدنی دارد.
مثــال١ :اگــر شــخص “الــف” قــراردادی را بــا شــخص “ب” منعقــد کنــد و شــخص “الــف”
تعهــد نمایدکــه ســاختمانی را در موعــد مقــرر بــه شــخص “ب” (متعهدلــه) تحویــل دهــد. اگــر
شــخص “الــف” از انجــام تعهــد امتنــاع نمایــد و بــه ایــن علــت خــسارتی متوجــه شــخص “ب”
گــروه ایــن نــوع ورود خــسارت اســت، امــا ورود خــسارتی کــه در اثــر تخلــف از اجــرای قــرارداد
بوجــود آمــده اســت. امــا بــه هــر حــال نــوعی مــسئوليت مــدنی اســت چــون بحــث جبــران
خسارت مطرح است.
مثــال٢ :اگــر شخــصی هنگــام عبــور از خيابــان در اثــر ســقوط در چالــه ای کــه توســط
شـهرداری ایجـاد شـده اسـت، خـسارت ببينـد، ایـن فـرد دنبـال کـسی خواهـد گـشت کـه او
را بــه عنــوان مــسئول معرفــی کنــد و از او بخواهــد تــا خــسارت وارد شــده بــه او را جبــران
نماید در اینجا هم بحث مسئوليت مدنی مطرح است.
نکته:
بطــور کلــی بــه هــر گونــه خــسارتی کــه ایجــاد شــود و در صــدد تــرميم ایــن خــسارت بــا
شــيم، بحــث مــسئوليت مــدنی مطــرح مــی شــود اعــم از اینکــه ایــن مــسئوليت مــدنی در
نتيجـه نقــض قــرار داد بدیـه آیــد یــا در نتيجـه ارتکــاب عمــل نامـشروعی کــه قــانون آن را جــرم
شــناخته اســت و یــا در اثــر ارتکــاب عمــل نامــشروعی کــه قــانون آن را جــرم نـــشناخته
است.
در مبحـــث مـــسئوليت مـــدنی، مـــسئوليت کيفـــری، مـــسئوليت اخلاقـــی و … مطـــرح
نيــست. بلکــه آنچــه مــورد توجــه اســت مــسئوليت بــه جبــران خــسارت اســت و حقــوق بایــد
قواعدی برای مشخص کردن مسئوليت داشته باشد.