پی دی اف کتاب | انواع کتاب و جزوه آماده 
۳۷۷ نکته از کتاب درآمدی تحلیلی بر انقلاب اسلامی ایران محمد رضا عیوضی -هراتی
مناسب و کاربردی برای مرور سریع کتاب و آمادگی برای آزمون
بخشی از متن فایل
فصل اول :
۱ -انقلاب از نظر واژگاني به معناي تغيير، تحول، برگشتگي و تبديل و از نظر سياسي به معناي اقدام عده اي براي براندازي
و ايجاد حكومتي جديد است.
۲ -هانا آرنت، از نظريه پردازان انقلاب درباره پيشينه تاريخي اصطلاح انقلاب چنين مي گويد: كلمه انقلاب در اصل از
مصطلاحات اخترشناسي است كه به واسطه اثر بزرگ كپرنيك در علوم طبيعي از اهميت خاصي برخوردار شد.
۳ -در سده ۱۷ واژه انقلاب براي نخستين بار به صورت يكي از اصطلاحات سياسي به كار رفت؛ در معناي ديگر سياسي،
انقلاب درباره انتقال از عصر كشاورزي به دوره صنعتي به كار مي رود.
۴ -شهيد مطهري انقلاب را اينگونه تعريف مي كند: انقلاب عبارتست از طغيان و عصياني كه مردم عليه نظام حاكم موجود
براي ايجاد وضع و نظمي مطلوب انجام مي دهند. پس ريشه هاي انقلاب دو چيز است: يكي نارضايتي و خشم از وضع
موجود و ديگر آرمان يك وضع مطلوب.
۵ -از نگاه آيت االله سيد محمدباقر صدر، انقلاب جنبشي سرسختانه و بر مبناي اصول مكتبي معيني است كه با درك
واقعيت هاي موجود، به دنبال تغيير و دگرگوني بنيادين در تمامي ابعاد زندگي فردي، اجتماعي و سياسي و معيارها،
اصول و ارزش هاي حاكم است.
۶ -يكي از ابعاد مهم در معرفي انقلاب ها، بُعد ارزشي و مطلوبيت آرمان هاست.
۷ -شايد تعريف انقلاب از بُعد جامعه شناسي جامعيت بيشتري دارد، زيرا به عمده ترين خصيصه هاي انقلاب كه داراي
ماهيت اجتماعي است، اشاره مي كند؛ تعريف جامعه شناسانه ي هانتينگتون از انقلاب عبارتست از: انقلاب يك دگرگوني
سريع، بنيادين و خشونت آميز داخلي در ارزش ها و اسطوره هاي مسلط جامعه، نهادهاي سياسي، ساختار اجتماعي،
رهبري، فعاليت هاي حكومتي و سياست هاي آن است.
۸ -بر مبناي تعريف هانتينگتون از انقلاب، مي توان آن را از پديده هايي مثل شورش هاي دهقاني، قيام هاي شهري،
شورش هاي جدايي طلب ملي و مانند اينها تمايز داد. از سويي وي با تأكيد بر عنصر «خشونت» انقاب را از اصلاحات
عميق نيز جدا مي انگارد.
۹ -در مجموع مي توان انقلاب را به معناي تغيير در ساختار حاكميت و ساختارهاي اجتماعي در نظر گرفت.
۱۰ -گونه هاي مختلف انقلاب عبارتند از:
۱ .انقلاب هاي سياسي: كه با تغيير ساختار سياسي، بدون تغيير ساختارهاي اجتماعي همراه است.
۲ .انقلاب هاي اجتماعي: عباتست از تغيير سريع و اساسي در ساختار سياسي، اقتصادي و
اجتماعي يك جامعه كه با حركت و قيام عمومي مردم همراه است.
۱۱ -از آنجا كه انقلاب هاي اجتماعي، هم در سطح داخلي و هم در سطح بين المللي اثرگذارند، اهميت مطالعاتي قابل
ملاحظه اي دارند.
۱۲ -آخرين انقلاب بزرگ اجتماعي در تاريخ جهان، انقلاب اسلامي ايران مي باشد.
۱۳ -خصوصيات انقلاب ها عبارتند از
۱ .انقلاب در روند خود بايد مراحل مختلفي را بگذراند: براندازي – انتقال و جابجايي قدرت –
پاك سازي مهره هاي اصلي حكومت قبلي – تثبيت نظام جديد، سازندگي و تحقق آرمان هاي
انقلاب.
۲ .با وجود ناگهاني و سريع بودن وقوع انقلاب، روند شكل گيري آن نسبتا طولاني است.
۳ .در روند انقلاب، اصولاً ِاعمال زور و خشونت به گونه اي متقابل صورت مي گيرد.
۴ .در انقلاب بخش عمده اي از جمعيت به شكلي مؤثر بسيج مي شود.
۵ .مشاركت مردمي در انقلاب مستلزم عناصري مانند سازماندهي، رهبري و ايدئولوژي است و
هرچه ايدئولوژي قوي تر باشد، بسيج گروه ها نيز گسترده تر خواهد بود.
۶ .تغييرات انقلاب، عميق و زيربنايي بوده و ارزش هاي جديد جايگزين ارزش هاي پيشين مي گردد.
۷ .وجود مستمر آگاهي به مفهوم ادراك و تحليل آن، موجب پي ريزي «حركت هاي مداومي»
مي گردد كه به تدريج در طي مراحلي انقلاب را به وجود مي آورد.
۱۴ -كودتا اقدام معدودي از نيروهاي نظامي با حمايت برخي نيروهاي حاكم است كه هدف از آن، رسيدن به قدرت و بر
كناري حاكمي است كه در رأس قدرت قرار دارد.
۱۵ -تفاوت هاي انقلاب و كودتا عبارتند از:
۱ .كودتاچيان از پيكره قدرت حاكم برمي خيزند و پايگاه مردمي ندارند در حاليكه عناصر اصلي
تشكيل دهنده انقلاب، مردم هستند.
۲ .در كودتا ارزش ها و زيرساخت ها تغيير نمي يابد، بلكه در درون نظام گروهي به جاي هيئت
حاكم مي نشينند. در كودتا ساختار نظام باقي است، اما اداره كننده آن تغيير مي يابد.
۳ .در كودتا براندازي و جايگزيني و نيز شروع به سازندگي تقريبا هم زمان و بدون فاصله زماني
رخ مي دهد. دركودتا بعضاً عوامل بيگانه دخالت دارند ليكن در انقلاب چنين چيزي ممكن
نيست.
۱۶-جنبش مفهومي است كه نسبت به ساير مفاهيم از حيث معنايي با انقلاب نزديك است. جنبش بسترهاي تحول در
جامعه را شكل مي دهد كه اين تحول مي تواند به انقلاب يا اصلاحات بدل گردد.
۱۷ -تفاوت عمده جنبش با انقلاب و اصلاح، در شيوه اجرايي و رفتاري و نيز در هدف نهايي آن است. تغييرات اجتماعي
حاصل از جنبش اگر به گونه اي مسالمت آميز به تغييرات آرام و تدريجي منجر شود، رفرم يا اصلاح نام مي گيرد و اگر
اين تغييرات، اساسي و بنيادي، توأم با خشونت باشد، به انقلاب خواهد انجاميد.
۱۸ -اصلاح يا رفرم، تغيير آرام و تدريجي، مسالمت آميز روبنايي در يك نظام است كه ً معمولا در جامعه اي متعادل اتفاق
مي افتد. اصلاحات، از بالا و از سوي خود دولتمردان به وجود مي آيد و ممكن است با رسيدن به تغييرات هدفمند و
منتج از نيازهاي جامعه، از وقوع انقلاب جلوگيري كند