جزوه علم النفس از دیدگاه دانشمندان اسلامی پیام نور

بخشی از متن فایل
انسان در رابطه با مفهوم نخستین نفس )قوای اجباری( با
حیوان و نبات مشترک است و در جهت مفهوم دوم )قوای
اختیاری( با فرشتگان وجه اشتراک دارد.
ابنسینا، نفس و بدن را الزم و ملزوم میداند و معتقد است
تغییراتی که در هر یک از این دو جنبهی وجود روی دهد شدیداً
روی قسمت دیگراثر میگذارد که در روانشناسی جدید از آن
به عنوان »پسیکوفیزیک« یا »روانتنی« یاد میشود.
»عقول مفارق« یعنی عقولی که در خارج از ماده وجود دارند،
علت ذاتی نفس هستند. ابنسینا با این بیان نتیجه میگیرد حلول
نفس با حدوث بدن مفارق و همزمان است بنابراین با هم مالزمه
دارند و وجود یکی قبل از دیگری نمیتواند مورد قبول باشد.
تقسیمبندی علوم از نظر غزالی: ۱ -علوم مکاشفه
)نظری(: روان انسان را از لحاظ اینکه جوهری مجرد از ماده
و شریفتترین جزء جواهر انسان است تحت عنوان »علم به
حقیقت قلب« بررسی میکند.
منشاء کلیه محفوظاتی که ما داریم، قوه حافظه است.
ابنسینا اعتقاد دارد که کسب معرفت، تنها با یاری عقل فعال
)گوهر مفارق( میسر میشود.
غزالی دربارهی وحدت تمام قوای نفسانی و ارتباط آنها با
یکدیگر از کانونی به نام »قلب« یاد میکند که در وسط و مرکز
مملکت وجود انسان قرار گرفته و مانند پادشاه در کشور خود است.
دالیل ضرورت عقل از نظر غزالی: ۱ -عقل میزان و ابزار
سنجش الهی در روی زمین است. ۲ -عقل میتواند معقوالت را
درک کند. ۳ -عقل داور و قاضی برای اشتباهات و لغزشهای
حس است. ۴ -عقل تصور و نارساییهای حس را میزان میکند.
عقل به مثابه یک عامل اخالقی قوی، آدمی را به قلع و قمع
شهوات ترغیب میکند.۵ -غزالی برای نفس دو جنبه قایل شده
که عبارتند از : جنبهای از نفس که روبه مالء اعلی دارد.