جزوه نگاهی دوباره به تربیت اسلامی خسرو باقری جلد دوم

بخشی از متن فایل
ارزش های فرعی، وجه اختصاصی اخالق اسالمی
وجه اختصاصی اخالق اسالمی را باید در ارزش های فرعی یا خادم جست. همانطور که والترز
معتقد بود هر قدر ارزش های اصلی وحداقلی دور و به ارزش های فرعی و حداکثری نزدیک
شویم وجوه اختصاصی فرهنگ ها و نظام های اخالقی بیشتر جلوه گر می شود. به طوری که
اخالق اسالمی هنگامی بامسماتر می شود که اخالقیات حداقلی در بستر اخالقیات حداکثری
مورد نظر اسالم جلوه گر شود. از این رو اخالق اسالمی نظامی است که ارزش های حداقلی و
حداکثری را یکجا در خود دارد.
۲ – معنای تربیت اسالمی:
حال باید به این موضوع پرداخت که آیا به کارگیری تعابیری مانند »اخالق« و »تربیت«
اسالمی که در معنای ضمنی خود به تلفیق دو گفتمان پرداخته اند، امری ممکن است یا نه؟
هر چند که در این بخش به تفصیل از آرای صاحب نظرانی سخن به میان می آید که به
کارگیری چنین تعابیری را خطا تلقی می کنند اما نگارنده بر آن است که تعبیر »تربیت
اسالمی« را به طور مطلق نمی توان تعبیری بیمعنا دانست. اگر »تربیت اسالمی« به عنوان
مصداقی از علم دینی، چنان تصور شود که در آن پیش فرضهای دینی، شرط الزم فعالیت علم
باشد، تعبیری بی معنا است. اما این تعبیر در دو حالت معنادار است: ۱ -در حوزه روش علم:
پیش شرطهای دینی را به عنوان یک سلسله از مجموعهی شروط کافی برای ظهور آن در نظر
بگیریم. ۲ -در حوزه تئوریکی علم، پیش فرض های دینی را به عنوان تغذیهکننده یا زایندهی
فرضیه های علمی در نظر بگیریم.
تردید در معنای تربیت اسالمی
هرست بر آن است که تعابیری چون تربیت مسحی بی معناستو به طور طبیعی بیان وی شامل
تعبیر تربیت اسالمی هم می شود چنانکه می گوید: چون این کتاب در درجه نخست به دنیوی
کردن در جامعه ما نظر دارد اصطالح دین در سراسر آن با نظر به دین مسیحی به کار رفته
است اما غالب آنچه در مورد دین گفته شده در مورد سایر آیین ها هم کاربرد دارد. استدالل
هرست مبتنی بر دیدگاه او در مورد صور دانش است. طبق این دیدگاه صور مختلفی برای
دانش نظریه ای وجود دارد که می توان آن ها را بر حسب ویژگی های منطقی و معیارهای
صدق قضایایی که به طور اساسی مورد نظر آن هاست متمایز نمود.